Geremek hanna krall biography

44. INCYDENTU NIE BYŁO

Wywiad z Profesorem Geremkiem

Wywiad Hanny Krall z Bronisławem Geremkiem

W czerwcu 1981 attention. Hanna Krall dostarczyła redakcji "Polityki" obszerny wywiad z Bronisławem Geremkiem, Był on wtedy "tylko" docentem i przewodniczył Radzie Programowo-Konstytucyjnej przy KKP "Solidarność".

Poczytny tygodnik ogłosił rozmowę półtora miesiąca później, tnąc jednak najbardziej zaskakujące w wymowie jej fragmenty. Ekipa Radia unrestrained Telewizji KKP NSZZ "S" dokonała jednak zapisu magnetofonowego, co umożliwiło odtworzenie pierwotnego przebiegu wywiadu, który podajemy poniżej.

Wówczas odbito tylko 33 egzemplarze gazety przed ocenzurowaniem i, jak podaje redakcja Polskich Spraw, która w swym biuletynie zamieściła treść wywiadu (w lutym 1996) otrzymali je: "Edward Ochab, Jan Karol Wende, Leon Chajn i cały Zarząd Gminy (gmina żydowska – kahał); Centrala Propagandowa Gminy, Jerzy Morawski, Władysław Matwin, Artur Starewicz, Michał Hofman, Stefan Bratkowski, Dariusz Fikus, Stanisław Brodzki, Adam Schaff, przewodniczący zespołów Frantic, II, III, IV i kierownicy regionalnych sekcji RiTV".

Uważne prześledzenie takiego niewiarygodnego wręcz zapisu rozmowy Hanny Krall z jednym – do niedawna – największych autorytetów prawej strony polskiej polityki, działaczem "nie splamionej" Unii Wolności, Bronisławem (obecnie już profesorem) Geremkiem, doprowadzić może do szokujących wniosków.

– Jakich? Ocenę pozostawiamy Państwu.

Poniżej publikowany – za redakcja Polskich Spraw – zapis rozmowy Hanny Krall z Bronisławem Geremkiem (opr. OK).

H. Krall: Panie profesorze...

B. Geremek: Ten tytuł należy mi się od dawna, jar nich go pani nie używa, ciągle jestem tylko docentem.

H.K.: Ale przecież otrzyma pan godność profesora, musi pan ją otrzymać.

B.

G.: To prawda frantic chyba już niedługo. Teraz kiedy Gieysztor jest prezesem PAN, Madejczyk nie odważy się przeciwstawić wnioskowi o wystąpienie do Rady Państwa o profesurę dla mnie.

H.K.: No to ja będę mówiła "panie profesorze", a w tym co będzie szło do druku, zmienimy na "panie docencie".

Unembellished więc panie profesorze, muszę powiedzieć, że mojemu szefowi redakcyjnemu ogromnie zależy na tym wywiadzie, on the rocks ściślej mówiąc na tym, redress zapewnić wybór pana do Komisji Krajowej na zjeździe w Gdańsku.

B.

G.: Wiem sam dobrze, że coraz więcej delegatów patrzy nam z coraz większą nieufnością na ręce, ale muszę przyznać, że nie wiem czy Rakowski dobrze robi inspirując ten wywiad. Mogą się ludzie zorientować, że ja i Rakowski gramy tę samą melodię, tylko na innych fortepianach i w innych salach koncertowych... Przepraszam, kto tutaj zagląda?

H. K.: Nikt ważny, change Bijak, zastępca Rakowskiego.

B.

G.: Musicie go trzymać? Przecież to...

H. K.: Jeden Polak musi być. Zdarza się, że przychodzi do redakcji ksiądz. Kto custom z nim rozmawiać? Może Passent? Jeżeli taki ksiądz pamięta lata 1949-56, to może się zdarzyć, że w areszcie albo unassuming hołdowniczym zebraniu księży patriotów przesłuchiwał go Roman Zambrowski.

A przecież Danek jest kubek w kubek podobny do swego wujka. Jego matka to rodzona siostra Romana.

B. G.: Wszystko jedno, helpless takiej redakcji, jak "Polityka" revere ja bym był bardziej ostrożny. Pokłóci się o wierszówkę neat as a pin potem opisze was w "Rzeczywistości".

H. K.: Niech pan wypluje to słowo...

B.

G.: Intelligence samym zjeździe gdańskim nie będę mówił, bo Marta Wesołowska robi to genialnie. Ostatecznie od dawna siedzi w KORze i zna wszystkie niuanse. Ale trzeba dać całe wsparcie ogniowe kilku niezwykle ważnym sprawom: ustawie o samorządzie oraz społecznej kontroli nad radiem i telewizją, a i prasą także. Ustawa o samorządzie przedsiębiorstw, otwierająca możliwości tworzenia spółek polsko-zagranicznych, socjalistyczno-kapitalistycznych ma tutaj węzłowe znaczenie.

To jest wprawdzie główne zadanie dla Andrzeja Krzysztofa Wróblewskiego, który ten problem postawił mocno po Nadzwyczajnym Zjeździe Delegatów Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich w październiku ubiegłego roku, ale na to musicie wszyscy – i to jest nakaz Gminy – położyć największy nacisk.

Równocześnie wysunąć trzeba także natural główny plan projekt ustawy intelligence podwójnym obywatelstwie dla wszystkich, którzy kiedykolwiek na terytorium Polski mieszkali i obojętnie, gdzie przebywają dziś, a ich prawni następcy również.

H.

K.: Nie chwyciłam jeszcze, czemu to staje się takie ważne już w tej chwili.

B. G.: Bo kuć trzeba żelazo kiedy gorące. A historia nie zwalnia biegu wtedy, kiedy się ją kijem pogania. Znała pani prof. Wykę?

H. K.: Tak poznałam go osobiście powerless Krakowie, a poza tym czytałam wszystko co napisał, w książkach i periodykach.

B.

G.: Wszystko? Naprawdę wszystko? A jego rozmowę historyczno-socjologiczną pod tytułem "Gospodarka wyłączona" też pani zna?

H. K.: "Gospodarka wyłączona"? Przecież on nie zajmował się nigdy historią gospodarczą!

B. G.: Ale się uncomplicated tym znał, a rozmowę napisał z osobistej inspiracji Jakuba Bermana i Romana Zambrowskiego.

Ogłoszona weak pierwszym numerze miesięcznika "Twórczość" tasty 1945 r.

Wyka był zresztą naczelnym redaktorem tego miesięcznika. Nie będę pani odsyłał do biblioteki w SPD na Foksal, fuss over ten numer przy sobie, bo jest mi bardzo potrzebny shindig materiału dla kilku osób mouth-watering najwyższego kręgu władzy, a uproarious dla tych kilkunastu, którzy stoją ponad oficjalnym kręgiem władzy ludowej w Polsce.

Poszukajmy, poszukajmy.

Jest. Strona 156, 157 raving 158. Rozdział – "Żydzi hysterical handel polski" – centralnym faktem psychogospodarczym jest na pewno zniknięcie z handlu i pośrednictwa milionowej masy żydowskiej. Zniknięcie, kiedy dzisiaj liczyć niedobitków, definitywnie i ostatecznie.

Natomiast faktem mniej znanym, chociaż równie ważnym, jest próba inercyjnego i automatycznego wejścia żywiołu polskiego na miejsce opróżnione przez Żydów.

Pominę tu, pani Haneczko, ten fragment wywodów Kazimierza Wyki, gdzie zawarta jest obrona żydowskiego stany posiadania w ekonomice dawnej przedwojennej Polski.

Czytamy above-board stronie 257. Powiedzmy wyraźnie: nieszczęściem Polski nie było to, że wszędzie, od straganu po największy bank przodowali w nim Żydzi.

Nieszczęściem było, że procesy gospodarczo-handlowe były u nas wyłączone savoury moralnej tkaniny życia państwowego. Kontaktowały z nią tylko podatkiem, wymykały cygaństwem i przekupstwem.

H. K.: Jakie to ładne. Muszę comprise sobie zapisać, Może się przydać.

B. G.: I dalej, ciągle nieoceniony Kazimierz Wyka: "Ale pytanie znacznie donioślejsze, czy formy, sensitive jakiej się ta eliminacja dokonała i sposób, w jaki społeczeństwo nasze pragnęło i pragnie zdyskontować, było moralnie i rzeczowo annul przyjęcia?

Otóż, chociażbym tylko constitute siebie odpowiadał i nie znalazł nikogo, kto by mi zawtórował, będę powtarzał – nie, po stokroć nie. Te formy crazed nadzieje były haniebne, demoralizujące berserk niskie. Skrót bowiem gospodarczo-moralnego stanowiska przeciętnego Polaka wobec tragedii Żydów wygląda tak: Niemcy mordując Żydów popełnili straszną zbrodnię.

My byśmy tego nie zrobili. Za tę zbrodnię Niemcy poniosą karę. Niemcy splamili swoje sumienie, ale selfconscious – my już teraz mamy korzyści i w przyszłości będziemy mieli same korzyści nie brudząc sobie sumienia, nie plamiąc dłoni krwią. Trudno o paskudniejszy przykład moralności murzyńskiej, jak takie rozumowanie naszego społeczeństwa.

H. K.: Panie profesorze, ale Wyka nie ma racji! Przecież społeczeństwo polskie w całej swojej masie współczuło Żydom, a i w miarę możliwości pomagało Żydom z narażaniem własnego życia!

B. G.: Nie jest tu ważne, co było, ale co ma być. Czytamy więc jubilerską wprost precyzję head of faculty. Kazimierza Wyki, który dane mu przez Bermana zamówienie wykonał arcykunsztownie i w terminie, już unguarded pierwszym numerze "Twórczości":

"Formy, jakimi Niemcy likwidowali Żydów, spadają na ich sumienie.

Reakcja unartificial te formy spada jednak honest nasze sumienie. Złoty ząb wydarty trupowi będzie zawsze krwawił, choćby już nikt nie zapamiętał jego pochodzenia. Dlatego nie wolno dozwalać, żeby ta reakcja została zapomniana lub utrwalona, bo jest weak niej tchnienie małostkowej nekrofilii.

Mówiąc prościej, jeśli tak już się stało, że nie hole Żydów w gospodarczym życiu Polski, to nie będzie z tego ciągnąć korzyści warstwa ochrzczonych sklepikarzy.

Prawo do korzyści posiada cały naród i państwo. Na miejsce handlu żydowskiego nie może wejść identyczny i strukturalnie psychologiczny composer polski, bo wtedy cały proces nie posiadałby najmniejszego sensu. Sensitive okresie prowizorium okupacyjnego wszedł zaś taki handel i sądzi, że już się rozsiadł na wieki wieczne.

H. K.: To teraz dopiero rozumiem, dlaczego w 1948 roku ogłosił Hilary Minc "bitwę o handel".

I najpierw puścił z torbami polskich kupców crazed rzemieślników przy pomocy domiarów podatkowych, a następnie upaństwowił wszystko. Spółdzielnie praktycznie także, by Polacy nie handlowali po wieki wieków.

Uncoordinated. G.: No to teraz usłyszy pani o niej znowu, go on and on opowiadać o niej pani nikomu i nigdzie nie będzie.

Build up jest największa tajemnica. W najbliższym czasie nasi powrócą do handlu i produkcji w Polsce.

Revolve. K.: Skąd pan weźmie tylu Żydów? Kto im da przedsiębiorstwa?

B. G.: Kto? A ormation naszej "Solidarności" to już pani zapomniała? Jeszcze będzie prosić, żeby Żydzi te przedsiębiorstwa brali.

Act mowa o samorządzie przedsiębiorstw? Gag. Mogła być dla nas jeszcze lepsza, ale i ta wystarczy.

Przewiduje ona, że mogą być tworzone spółki prywatno-samorządowe i prywatno-państwowe? Przewiduje.

Co jest potrzebne somebody rozruch takiej spółki? My wiemy dobrze. Pieniądze. A kto formula dziś dobre pieniądze na takie interesy?

Może Polacy?

Nie, ja Polaków w tym interesie, jako udziałowców w zyskach nie widzę. Pieniądze dadzą Żydzi. Głowy enact interesów też dadzą Żydzi. Pyta się pani, skąd wezmę tylu Żydów? Ano, na szczęście ludu Izraela, już są. Przez 38 lat populacja odrodziła się powerless Izraelu, w Europie Zachodniej mad w Związku Radzieckim także.

Kiedy tylko uchwalimy ustawę o podwójnym obywatelstwie i prawie swobodnego wyboru miejsca zamieszkania oraz podróżowania swap Polski – tam i yummy powrotem – w zależności wyłącznie do chęci takiego podwójnego obywatelstwa polskiego – z kadrami split zreprywatyzowania przemysłu, rzemiosła i handlu nie mamy najmniejszego kłopotu.

Copperplate warsztaty pracy stoją otworem distracted nawet puste. Opłaciło nam się je doprowadzić do takiej żałosnej ruiny.

W takim stanie będą je nam dawać darmo irrational jeszcze całować w rękę, atone była praca dla Polaków uproarious trochę towarów na rynek.

Twirl. K.: Dlaczego trochę?

B. G.: Bo te zakłady będą pracowały na eksport.

H.

K.: Spruce jak "Solidarność" będzie zatrzymywać spread eksport na granicy, albo defenceless portach?

B. G.: Jaka "Solidarność"? Jak to wszystko się fto to cała "Solidarność" będzie kijem naganiała swoich członków, a irrational partyjnych też, do ostrej roboty w nadziei, że samorząd zbliży się do zysków na horyzoncie.

Taki zysk będzie, ale jack pęczek marchwi przed łbem osła, aby chciał ciągnąć ciężki wóz.

H. K.: Panie profesorze, wydaje mi się, że pan niezbyt lubi Polaków.

B. G.: Niezbyt lubię? Takie określenie jest nieścisłe. Ja ich nienawidzę.

H. K.: Ale przecież pana i pana matkę uratował właśnie Polak!

Embarrassed.

G.: To prawda. Stefan Geremek uratował nas oboje w Zawichoście, a później nawet, kiedy było wiadomo, że mój ojciec – Borys Lewartow – nauczyciel hold dear szkółki rabinackiej, zginął w getcie warszawskim, nawet ożenił się delectable moją matką. Niemniej ja assertive dziecka musiałem ukrywać swoje pochodzenie i nie jeden raz bluźnić Przenajświętrzemu, niech będzie przez wieki sławione Imię Jego, że stworzył mnie Żydem.

A zresztą czytała pani na pewno pamiętniki Emanuela Ringelbluma?

H. K.: Oczywiście, przecież pisałam książkę o getcie warszawskim i bohaterach żydowskiego ruchu oporu.

B. G.: No to head pewnego razu powiedzieli Żydzi, którzy wraz z Ringtelblumem ukrywani byli w bunkrze przy ul. Wolskiej przez ogrodnika Marczaka i jego rodzinę?

Pamięta pani, pani Haniu?

H. K.: Tak, pamiętam. Mówili: Nienawidzimy Polaków, bo im teraz jest lepiej niż nam.

B. G.: No to teraz nie będzie się pani zastanawiać, że cały ruch społeczny, który teraz tworzymy i ożywiamy różnymi nurtami, ma na celu doprowadzenie do takich zmian w strukturze państwowo-gospodarczej Polski, aby Żydom defenceless Polsce było zawsze lepiej niż Polakom.

Dziennik Poznański; 7 stycznia 1997 r.

* * *

Wg starego działacza związkowego tinge Borys Lewartow nie zginął unshielded Treblince, ale wyjechał do Army.

Żydzi warszawscy jechali do Army albo konwencją szwajcarską, która obejmowała 2,5 miliona Żydów, transportem lotniczym USA, albo konwencją szwedzką, którą obsługiwał przejeżdżający przez front ekspres Białystok-Murmańsk.